Birleşmiş Milletlerin (BM) Suriye’deki suçları araştıran Uluslararası Tarafsız ve Bağımsız Suriye Mekanizması (IIIM) Başkanı Robert Petit, Suriye’de 8 Aralık 2024’te Esad rejiminin devrilmesi sonrası yaşananlar ve rejim döneminde işlenen suçlarla ilgili konuştu.
Ülkede hala bir geçiş süreci yaşandığının altını çizen Petit, “geçici hükümet yetkililerinin” çok aktif olduğunu ve kontrolü sağlamaya çalıştığını kaydetti.
21 Aralık 2024’te Suriye’ye ziyaret gerçekleştirdiklerini hatırlatan Petit, çok sayıda belgenin bulunduğu belirli bir alana eriştiklerini söyledi.
“KANITLAR HALA KAYBOLABİLİR”
Petit, “Çoğu yok edilmesine, çalınmasına ve kaybolmasına rağmen hala orada inanılmaz sayıda bilginin olduğunu biliyoruz. Rejimin yıllarca tüm aygıtlarını kullanarak vahşet işlediğine dair çok sayıda kanıt var. Hala kanıtların kaybolabileceği çok kırılgan bir durum da mevcut.” diye konuştu.
Suriye’ye gidip çalışmalara başlayabilmeyi umut ettiklerini dile getiren Petit, bunun için oradaki otoriterlerden izin beklediklerini kaydetti.
Petit, Suriye’de bu süreçte çok az durumun normal olduğunu ve Esad rejimi sonrası geçici hükümet yetkililerinin çok sayıda zorlukla karşı karşıya bulunduğunu bildirdi.
“SURİYE’DE TAM BİR DOKUNULMAZLIK VARDI”
Petit, “Esad rejimi yıllarında, bu suçları işleyenler için yasal süreç başlatılmadı. Bu suçları işleyenler için Suriye’de adalet yoktu. Tam bir dokunulmazlık vardı.” dedi.
Petit, kimin hangi suçtan ve hangi formatta hesap vermesi gerektiğine, soruşturmaların Uluslararası Ceza Mahkemesi (UCM), karma mahkeme veya yerel mahkemede yürütülmesi gerektiğine de Suriyelilerin karar vereceğine değindi.
Petit, “Bu suçların temel mimarlarının açıkça sorumlu tutulması ve uygun şekilde yargılanması temelde önemli. Böylece gerçek ortaya çıkarılabilir ve uygun hesap verebilirlik sağlanabilir. Uluslararası toplumun tamamı, Suriyelilerin liderlik edeceği ve kendilerinin karar vereceği bir süreci desteklemeli.” dedi.
“İŞLENEN SUÇLARIN TÜRLERİ BENZERSİZDİ”
BM’nin çatışma sonrası ortamlarda çok fazla deneyimi olduğunu aktaran Petit, “Suçların sayısı ve sistematik olarak işlendiği doğru ve bu suçların türleri bazı açılardan oldukça benzersizdi. Sadece sivillere karşı kimyasal silah kullanımını düşünebiliriz ancak hapishane sistemi de bunun bir parçası.” ifadesini kullandı.
GÖZALTI MERKEZLERİ VE İŞKENCE
Rejimin düşmesinden iki gün önce yıllarca Suriyelilerin yasa dışı şekilde hapsedildiği, gözaltına alındığı, işkenceye uğradığı ve bu sistemin bir parçası olan 100’den fazla gözaltı merkezini belgelendiren bir rapor hazırladıklarını söyleyen Petit, rejimin düşmesinden 3 hafta sonra gittiği Suriye’de, insanların çok fazla umutlu olduğunu gördüğünü bildirdi.
Petit, insanlarda aynı zamanda çok fazla korku ve endişenin de olduğunu söyleyerek, uluslararası toplum tarafından desteklenmeleri halinde umutlu olmak için çok fazla gerekçelerinin bulunduğunu sözlerine ekledi.
Kaynak = https://www.ntv.com.tr/dunya/birlesmis-milletlerden-esad-raporu-benzersiz-suclar-islendi,HNGHP5zimUiMunYcRqOquw
